Almanya'nın uluslararası ünlü yayın kuruluşu Deutsche Welle 2021 yılı Türkiye dış politikasını analiz ettiği makalesinde yukarıdaki başlığı kullandı. Uluslararası ilişkilerin karmaşık yapısını bir kelime yada kavramla açıklamak oldukça zor bir durumdur. Bu açıdan yukarıda kullanılan başlık fazla iddialı olmakla beraber bir çok konuyu da aslında kısmi olarak da olsa açıklıyor. Kuşkusuz dış politika analizi içerisinde Türkiye açısından 2021’in bir önceki yıla göre daha sakin bir söylem ve eylem tercihinde olduğunu görüyoruz. Ancak ekonomik kriz öyle bir duruma geldi ki sanıyorum dış politikadaki iddialı söylem yönteminin dozunu da etkilemiş oldu.
Başlıkta yer alan Deutsche Welle’nin “U Dönüş” olarak adını koyduğu benim ise “tercihlerde yeni düzenleme” olarak tasvir ettiğim durum uzun yıllardır problemli olduğumuz Mısır ile hızlı şekilde ilerlemez iken Birleşik Arap Emirlikleri ile çok ani ve hızlı şekilde yol aldı. Dolayısıyla dış politikadaki “tercihlerde yeni düzenleme” durumun arkasında siyasi nedenler olmakla beraber ekonomik beklentiler de önemli yer tutuyor. Özetle aslında hem iç politikada hem de dış politikada ekonomik zorluklar ana belirleyici faktör olarak 2021 yılında öne çıkan temel unsur oldu.
Deutsche Welle’nin medyadaki görünürlük çabaları gereği attığı bu başlıklı analizin gerekçesi ve arka planında yatan gelişmeler ise Türkiye'nin Yunanistan ile 5 yıl aradan sonra istikşafi görüşmeler için yeniden masaya oturması, Libya'da daha yapıcı bir tutum takınması, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gibi bölge ülkeleriyle normalleşme görüşmelerini başlatması, son olarak da Ermenistan ile normalleşmeye dönük adımların atılacağını duyurması oldu.
Kuşkusuz çok uzun analizleri gerektiren yukarıdaki her bir durumla yakından ilgili ve belki de hepsini etkiler potansiyele sahip S-400’ler meselesi ise Türkiye’nin 2021’deki en önemli çıkmazı olmaya devam etti. Türkiye’nin Rusya, NATO, ABD ve AB ile olan ilişkilerinin tam merkezinde S-400 meselesi yer alıyor. Ayrıca Türkiye'nin F-35'ler anlaşmazlığını çözmek için yaptığı öneriler, F-16'ların modernizasyonu tekliflerinde de henüz bir ilerleme sağlanamadı.
Son olarak eklemek isterim ki son 10 yıldır dış politika gündeminin ana maddesini oluşturan Suriye artık eski öneminde görünmüyor. Bu analizin konusu olan dış politikadaki en önemli konu ise dış politika ile iç politika geçirgenliğinin artık zirve yapmış olması. Maalesef bu geçirgenlik dış politikada atılması beklenen rasyonel adımların gecikmesine neden oluyor.
Özetle Türkiye dış politikasında olumlu bazı somut sinyaller alınıyor ancak bu sinyallerin devamlılığı ve stratejiye dönüşmesi dış politika açısından 2022 yılı için belirleyici olacak.
