Savaş suçları ve suçlular

CENGİZ BAYSU 06/11/2023 - 08:36:22

*** Ermeni güçleri 26 Şubat 1992’de Hocalı’da kadın, çocuk ve yaşlı gözetmeksizin katliam gerçekleştirmşti. Hocalı’da savunmasız durumdaki 106’sı kadın, 70’i yaşlı, 63’ü çocuk 613 Azerbaycan vatandaşı hayatını kaybetmişti. Hocalı Katliamı’nın üzerinden 31 yıl geçti, fakat acısı bugün de Azerbaycanlıların kalbinde tazeliğini koruyor.
 
*** Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerince 11 Temmuz 1995’te Srebrenitsa işgal edilmiş, ardından BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, daha sonra Sırplara teslim edilmişti. Kadın ve çocukların Boşnak askerlerin kontrolündeki bölgeye ulaşmasına izin veren Sırplar, en az 8 bin 372 Boşnak erkeği ormanlık bölgede, fabrikalarda ve depolarda katletmişti. Katledilen Boşnaklar toplu mezarlara gömülmüştü. Srebrenitsa’da binlerce soykırım kurbanının daha sonra başka yerlere nakledildiği, soykırım sonrasında açılan toplu mezarlardaki ceset kalıntılarının bütünlüğünü kaybettiği görülmüştü. Aradan 26 yıl geçmesine rağmen 1000'e yakın soykırım kurbanının cesedine de henüz ulaşılamadı.
 
***8 Ağustos 2008 tarihinde Gürcü kuvvetler, bağımsızlığını ilan eden Güney Osetya topraklarına operasyon düzenlediler. Gece saatlerinden başlayarak devam eden topçu ateşi, şehrin ağır hasarına ve sivillerin ölümlerine yol açtı. Oset kaynaklara göre 2 bin, Rus kaynaklara göre 1600 kişi hayatını yitirdi. Rusya, 150 kadar tank ve zırhlı aracın bulunduğu güçlü birliklerle Güney Osetya’ya girdi.
 
***18 Mart 2014’te Rusya Kırım’ı ilhak etti. Köyleri bombaladı.
 
***24 Şubat 2022’de Rusya Ukrayna’ya saldırdı. Sivil yerleşim yerlerine, şehirlerin altyapı tesislerine ve hastanelere saldırılar yapıldı.
 
***7 Ekim 2023 tarihinde Hamas militanları İsrail’e saldırdı. Fenersiz yakalanan İsrail çok ağır bir şekilde karşılık verdi. Her türlü insan haklarını ihlâl ederek adeta kıyım yaptı, soykırım yaptı. 
 
Bağlayıcı sözleşmeler 
İnsanlık, Ortaçağ zihniyetinden kendisini kurtarabilmek için 1949 Cenevre Sözleşmesi, Birleşmiş Milletlerin (BM) Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi, Sivil ve Siyasi Haklar Sözleşmesi, İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Muamele veya Cezaya Karşı Sözleşme, Çocuk Hakları Sözleşmesi gibi çok sayıda sözleşmeyi kabul etmiştir. Dolayısıyla yukarıda yazdıklarım dikkate alınırsa ciddi anlamda ihlâller olduğu da söz konusudur.
 
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM)’nin kuruluş aşaması ise yaklaşık elli beş yıl sürmüştür. 
 
UCM, 
1. Nürnberg Uluslararası Askeri Ceza Mahkemesinin kuruluşu,
2. Uzak Doğu Uluslararası Askeri Ceza Mahkemesi diğer adıyla Tokyo Uluslararası Askeri
    Ceza Mahkemesinin Kuruluşu ve daha yakın tarihli 
3. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi ile 
4. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesinin kuruluşu aşamalarından geçilmesiyle bugünkü haline kavuşmuştur.
 
UCM’nin kuruluşu
 
UCM, 01 Haziran 2002 tarihinde Roma Anlaşması ile kurulmuş olup, mahkeme ancak bu tarihten sonra işlenmiş olan suçları yargılayabilmektedir. Ekim 2009 tarihi itibariyle mahkemenin yargılama yetkisini kabul eden ülke sayısı 110’dur. Roma Anlaşmasını imzaladığı halde, hâlâ yargılama yetkisini kabul etmeyen 38 ülke bulunmaktadır. 
 
Özellikle güçlülerin hukukunu savunan Çin, Hindistan, Rusya ve ABD gibi devletler bu mahkemenin kuruluşuna karşı çıkmaktadırlar. Ayrıca İsrail, ABD ve Rusya ise kendi vatandaşlarının bu mahkemelerde yargılanmasına da karşı durmuşlardır. Ayrıca İsrail, Hamas’ın bulaştığı saldırılara karşılık askerlerin yaptığı eylemlerin mahkemelerde yargılanmayacağı garantisini vermiştir. Su, gıda ve yakıt kısıtlaması uygulamaktadır.
 
2002 tarihli Cenevre Sözleşmesine göre
 
1.Sözde Ermeni soykırımı denilen 1915 Tehcirinde Türk devleti, sorumlu, ihmalkâr,
 
görevini benimsemeyen yetkili ve sorumlu yöneticileri yargılamış, haksız yere idam cezaları bile vermiştir. Rus ordusuyla birlikte Ermeni fanatiklerden birlik oluşturan Ermeni komutan Antranik (çakma general) neden yargılanmamıştır? Kaldı ki, dönemin İçişleri Bakanı (Dahiliye Nazırı) Talât Paşa Almanya’da Ermeni teröristler tarafından vurulmuştur. 
 
2.Azerbaycan’ın canını çok acıtan Hocalı katliamı 1992 yılında Rusların kontrolü
 
altındaki Ermeni asker ve fanatik grupları tarafından yapılmıştır. (Yani UCM’nin kuruluşundan önce)
 
3.Ratko Mladic komutasındaki Sırp birlikleri 11 Temmuz 1995’te Srebrenitsa’yı işgal
 
etmişti. BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, daha sonra Sırplara teslim edilmiş, en az 8 bin 372 Boşnak erkeği ormanlık bölgede, fabrikalarda ve depolarda katledilmişti.
 
1949 Cenevre Sözleşmesinde savaş suçları sıralanmış, kasten öldürme ve savunmasız veya askeri hedef oluşturmayan kent, köy, yerleşim yeri veya binaların bombalanması veya bu yerlere herhangi bir araçla saldırılması özellikle yasaklanmıştır.
 
a.Gerek Srebreniska gerekse Hocalı olayları mahkemenin kuruluş tarihinden önce olmasına rağmen neden sadece Srebreniska olayının failleri yargılandı da Hocalı katliamının failleri yargılanmadı
 
b.Gürcistan, Kırım ve Ukrayna saldırıları da UCM’nin kuruluşundan çok sonra meydana gelmiş olmasına rağmen failleri neden yargı önüne çıkarılamıyor?
 
c.Netanyahu savaş suçlusu olarak mı soykırım uyguladığı için mi yargılanacak, yargılanmalı mı? Sizce yargılanacak mıdır?
 
Cevap: Konu eşelenirse üstünler veya güçlüler hukuku alanına giriyor. Sırbistan’ın arkasında doğrudan bir Rus desteği yoktu. İsrail’in arkasında güçlü bir Amerikan ve Avrupa desteği var.