13 Mayıs 2014, Soma yeraltı kömür ocaklarında 301 işçinin yaşamını yitirdiği tarih. Bu olay, işverenin iş güvenliği önlemleri almaktan kaçınması ve üretim zorlamasının yol açtığı bir iş cinayetiydi. Bu olay nasıl meydana geldi ve bu acı olaydan ders alınmış mı, ona bakalım…
1. CHP milletvekili Sezgin Tanrıkulu, Soma’da felaketin yaşandığı maden ocağında bir iş kazası nedeniyle, 14 Kasım 2013’te, Çalışma Bakanı Faruk Çelik’e soru önergesi verdi. Çelik, 18 Nisan 2014 tarihinde verdiği yanıtta, “İş güvenliği açısından mevzuata aykırı yedi aykırılık tespit edilmiştir” diyor ve şunları söylüyor: 28 Ekim 2005’te dokuz eksiklik tespit edilmiş, para cezası kesilmiştir. 24 Ocak 2007’de on beş eksiklik, kapatma, 30 Ocak 2008’de beş eksiklik, para cezası, 27 Ocak 2010’da üç eksiklik, kapatma, 19 Ocak 2011’de altı eksiklik, para cezası, 14 Eylül 2011’de on dört eksiklik, kapatma, 16 Nisan 2012’de dört eksiklik, para cezası, 15 Mart 2013’te on iki eksiklik, kapatma, 23 Ekim 2013’te yedi eksiklik, para cezası ve kapatma.
2. 301 kişinin öldüğü maden ocağının sahibi Soma Holding Başkanı Alp Gürkan: Hürriyet’ten Vahap Munyar’a 1.5 yıl önce, Devletten 2005’de kâr payı karşılığında işletmeyi devraldıklarında, “TKİ Soma’da kömürü kendisi çıkarırken, tonunu 130-140 dolara mal ediyordu. Biz yüzde 15’lik rödovans payı dahil 23.80 dolara düşürdük” diyordu. Söz konusu işletmenin özele geçtikten sonra, % 400 oranında maliyeti düşürmesi, akıllara, ‘İş güvenliği gibi gerekli tedbirlerden mi kısıldı?’ sorusunu getirdi!
3. Kazadan sağ kurtulan, yangında hayatını kaybeden elektrik teknisyeni arkadaşı Ergün Sidal’ın, olaydan 17 gün önce durumun vahametini çözdüğünü ve maden yönetimine durumu anlatmak için gittiğini belirten Mehmet Ali Dinçer; "Kablo tertibatının tamamen değişmesi gerektiğini söylüyordu. Her gün gidip, yönetime dil döktü, anlattı. Kavga etti. Ama bir türlü dinlemediler. Yönetime ‘Burada büyük felaket olacak, kimse bunun altından kalkamaz’ diyordu. Bana da bir defasında, ‘Bir gün ölümüm bu madende olacak, buna yanıyorum’ diye dertlenmişti. Sidal olayı çözdü; ama kimseye dinletemedi."
4. Soma faciasında kurtarma faaliyetlerine katılan biri İmbat AŞ, diğeri de Soma AŞ’de çalışan madenciler, önemli bir ihmali dile getirdi. İmbat AŞ çalışanı, “Ocağa girdiğimizde gaz sensörleri(oksijen sağlayan) çalışmıyordu. Madende görev yapan işçilere neden çalışmadığını sordum, üretimi yavaşlattığı için kapatıldığını söylediler” dedi. Soma AŞ’de çalışan diğer madenci ise “Denetleme yapılacağını bir hafta önceden haber alıyorduk. Ocak içerisinde her şey bir hafta içerisinde mevzuata uygun hale getiriliyordu” dedi.
5. Bakan Faruk Çelik, taziye ziyareti için Köseler mahallesine gitti. Madende 2.5 yıldır çalışan 23 yaşındaki Mustafa Gülenç, "İki üç haftadan beri yerin altından sıcak kömür çıkıyordu ama ilgilenen olmadı. Üretim durdurulmadı. Kömür, ‘ayak’ta kızışma yapıyordu. Olaydan, 2 hafta önce bunu hissettik. Emniyetçi gelip, 'boşaltın burayı' diyordu. Üretim amiri ise 'üretim devam edecek' diyordu. Yani ihmal amirlerde" dedi. Bakan Çelik ise bu iddialar karşısında, "Allah Allah, bunları bir not alsanız ya. Olayın rengi değişiyor" dedi.
6. Soma iş cinayetinin olduğu 2014 yılında en az 1886 işçi hayatının kaybetti. 2014 sonrası yıllarda da ölümlü iş kazaları hız kesmeden devam etti. Sonraki yıllarda; 2015 yılında en az 1730 işçi, 2016 yılında 1970 işçi, 2017’nin ilk 4 ayında 441 işçi iş kazalarında yaşamını yitirdi. 2014’den bu yana en az 4141 çalışan iş kazalarında yaşamını yitirdi. Bu, 2014’deki Soma faciasından ders alınmadığının açık bir kanıtı!.. Meslek hastalıklarıysa hiç kayda geçmiyor. İşçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda, genel anlamda eksikler çok, denetimler tam yapılmıyor.
