Uluslararası Siyaset, Liberal Değerler ve Güvenlik Politikaları Çıkmazı

Erhan Ayaz 07/06/2017 - 11:41:51

Uluslararası siyasetin tarih boyunca devam eden problemlerine ek olarak her dönemin kendine ait özel ve komplikasyonları içinden geçen dönemin kazanımlarıyla çelişir problemleri olmuştur. Günümüz küresel siyaseti de iki dünya savaşının ardından oluşturduğu sistemin liberal kazanımlarının reelpolitik ile çelişmesinin bu yüzyıldaki komplikasyonlarını yaşamakta.  

2008 Ekonomik Krizi'nin dünya siyasetinde bir kelebek etkisi yaratması nedeniyle hem Batıda hem de Doğuda çok sarsıcı siyasi ve sosyal sonuçlarını yaşamaktayız. Özellikle Arap Baharı ile yaşanan bölgesel çatlak Suriye krizi ile adeta bir girdaba dönüştü. Suriye girdabı tüm sorunları önce kendine doğru çekti ve Suriye'nin uluslararası siyasetin sorunlarının mikro düzeyde ele alındığı bir laboratuvara dönüşmesine neden oldu. Şimdi bu laboratuvarda ortaya çıkan yeni bulguların kontrol edilemez bir hal almasını ve bir salgına dönüştüğünü tecrübe ekmekteyiz. Kuşkusuz en önemli salgın dini köktenci terör dalgasının dünyanın her yerini tehdit ediyor olması.

İngiltere'de Londra, Manchester ve yeniden Londra'da  art arda yaşanan terör saldırıları, daha önce İstanbul, Nice vb. terör saldırılarının sıkça yaşanır olması terörün önümüzdeki dönemde en önemli güvenlik problemi olmaya devam edeceğini yeniden gösterdi. Avrupa'da yaşanan bu saldırılar IŞİD'in kolay bir şekilde hayatımızından çıkmayacağını da göstermekte. Başlatılan Rakka operasyonu (ABD'nin bölgedeki Kürt unsurlarla Rakka'yı IŞİD'ten temizlemesi amaçlı bir operasyon ki başlı başına ayrı bir yazı konusudur. ABD neden YPG ile SDG güçlerini tercih etmiştir? Türkiye neden bu tercihte yönlendirici bir diplomasiyi gerçekleştirememiştir? Erdoğan'ın ABD ve Brüksel ziyaretleri neden etkili olamamıştır? Sorular çok.....)

Konumuza dönecek olursak, IŞID ya da diğer köktenci terör örgütleri bu yüzyılın en önemli sorunu olacaklar ve diğer sosya-kültürel sorunların başlangıcı konumunda yer alacaklar. IŞİD dünyanın ilk sanal örgütü olarak yaşamını internet ortamında devam ettirecek ve eylemlerini dünyanın heryerinde gerçekleştirebilecektir. Rakka operasyonu örgütün sahadan silinmesine neden olsa da sahip olduğu ideoloji, yönetişim ve eylem-yöntem biçimi kendini merdiven altında hatta sanal ortamda devam etmesini sağlayacak. Devletlerarası sorunların çözümüne göre kurgulanmış uluslararası kurumlar bu yeni aktör karşısındaki çözüm araçlarını oluşturmaya çalışırken var olan sistemin ana unsuru olan liberal değerler ile güvenlik dengesini nasıl oluşturacaklar? Bu yeni yüzyılın en önemli sorusu karşısında demokrasi, insan hakları, özgürlükler ile güvenlik politikalar nedeniyle özgürlüklere gelen kısıtlamalar arasında liberal demokrasi kendisini nasıl ve ne yönde dönüştürecek? Sorular büyük ve şu an için yanıtı bulamıyor.