“Siyasi parti çokluğu demokrasi getirir mi.?”

Erdil Ünsal 17/01/2022 - 08:34:16

 

Türkiye genel seçimleri, en geç 18 Haziran 2023 veya daha erken bir tarihte Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu ile aynı gün yapılacak.2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunun 36. Maddesi partilerin seçimlere katılma şartlarını beyan eder. Siyasî partilerin seçimlere katılabilmesi için illerin en az yarısında oy verme gününden en az altı ay evvel teşkilat kurmuş ve büyük kongrelerini yapmış olması veya Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunması şarttır. Seçimlerde %7 yi geçen partilere devlet yardımı yapılıyor.

2018 yılı Bütçesi açıklandığında, Hazineden siyasi partilere yardım için ayrılan bütçe, kanunun belirttiği ölçülerde hesaplanmış ve yaklaşık 273,8 milyon TL olmuş. Bu miktar, yardım alabilen siyasi partilerin bir önceki seçimlerde aldıkları oy yüzdeleri ile orantılı olarak bölüştürülmüş ve yaklaşık olarak AK Parti 139 milyon, CHP 71 milyon, MHP 33 milyon ve HDP de 30 milyon TL yardım almış. İlan edilen seçime girebilme yeterliliğine sahip parti sayısı 2018 yılında 17’ye çıkmış.

Bu kez, 2023 seçimleri için YSK’nın Resmi Gazete'nin 15.01.2022 mükerrer sayısında yayımlanan kararında, 298 sayılı “Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun göre, 1 Ocak'tan en az 6 ay öncesi itibarıyla illerin en az yarısında teşkilat kurdukları ve büyük kongrelerini yaptıkları saptanan 24 siyasi partinin seçimlere katılma yeterliliği bulunduğu ifade edildi.

Bunlar:“Adalet ve Kalkınma Partisi, Anavatan Partisi, Bağımsız Türkiye Partisi, Büyük Birlik Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrasi ve Atılım Partisi, Demokrat Parti, Demokratik Sol Parti, Emek Partisi, Gelecek Partisi, Genç Parti, Halkların Demokratik Partisi, Hür Dava Partisi, İYİ Parti, Millet Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Muhafazakar Yükseliş Partisi, Saadet Partisi, Sol Parti, Türkiye İşçi Partisi, Türkiye Komünist Hareketi, Türkiye Komünist Partisi, Vatan Partisi ve Yeniden Refah Partisi.”YSK'nın açıkladığı 2023 yılı seçimlerine katılma hakkı kazanan24 parti listesinde Muharrem İnce öncülüğünde kurulan Memleket Partisi ve Mustafa Sarıgül liderliğinde kurulan Türkiye Değişim Partisi 41 ilde teşkilatlanmalarını tamamlayamadıklarından yer almadı.

Bir ilde teşkilatlanma, merkez ilçesi dahil o ilin ilçelerinin en az üçte birinde teşkilat kurmayı gerektirir ibaresi yer alır Bina, tabela, personel, afiş,bayrak,miting,minübüs,otobüs gezdirme, kongre, noter masrafları kuruluş harçları daha görülmeyen masraflar vs vs  bir maliyet gerektirecek. Diyelim, 2023 bütçesinden  partilere oy oranlarına bakılarak toplam 273,8 milyon tl. devlet yardımı öngörülşmüş.% 7 oy aldığında hazineden 19 milyon tl alacaksın az para değil masrafın rahat çıkar.

Bu durumda parti kurmanın önündeki en büyük engel maliyet. Bu maliyeti hep beraber hesaplayalım. 41 ilde 461 ilçe de 198 belde de (il teşkilatı için tüm ilçelerde teşkilat olması şart.) Genel merkezin Ankara da olması gerekli. Genel merkez kirası: 50.000 tl/aylık (3000 m2 )il teşkilatları için: ortalama 3000 tl den 41 daire olsa bunların faturaları vs ile 4000 tl sayalım. 164.000 tl/aylık
ilçeler ve beldeler için ortalama 1500 tl kira+fatura bedellerini ön görsek 988.500 tl /aylık. Resmi harçlar, kongre, noter masrafları, vs için bütçe (bu kısım için yardım gerekli) ayıralım. Diğer masraflar (depozitolar eşyalar vs) için de 3.000.000 tl ayırırsak ilk aşamada yaklaşık 5.000.000 tl gerekli. 41 ilde 461 ilçe de 198 belde de teşkilat olması şart bir yıl için kurulum dahil parti başı yaklaşık 100 milyar tl gerekli.(50 milyar si sponsor-bağış destek) yeni 7 parti için 100 x 7 edr 700 milyar harcadın ee i % 7 oy oranını tutturamadın 19 milyon tl gelmedi. Gitti mi 700 milyar tl cik.

Büyükşehir belediyesi sayısı: 30,il belediyesi sayısı: 51
büyükşehir ilçe belediyesi sayısı: 519,ilçe belediyesi sayısı:402
belde belediyesi sayısı:396,mahalle sayısı: 32007,köy sayısı: 18338 Şimdi yukarıda yazılı il ilçe mahalleye kadar propoganda masrafı yapmadan seçime giriyorsan neyine güveniyorsun.?

Gelecek Parti Gn. Bşk.nı A.Davutoğlu’na sorulan soru, “Paranız var mı parti kurmak için? “Siyasi parti para ile kurulmaz, gönül ve fikir birliği ile kurulur. Cumhuriyet Halk Fırkası kurulurken parası mı vardı? Demokrat Parti'yi kurarken paraları mı vardı? Muhsin Yazıcıoğlu'nun da parası yoktu. AK Parti'nin, Özal'ın partisi ANAP kurulurken paraları var mıydı? Cem Boyner hareketi ile Cem Uzan'ın Genç Partisi paraları vardı da ne oldu? Siyasi parti kurmak için gönül birliği fikir birliği ve birlik beraberlik ile halka dürüst hizmet vaat etmek yeterlidir. Şeffaf devlet anlayışı ile yola çıkmak vatandaşı inandırmak önemlidir.”

Türkiye’deki parti sayısı 121 e çıkmış. Her ülkede 3-4 major parti arasında geçen genel seçimlere minör oy almak için bu kadar para harcamak gerekir mi? 2002 genel seçimlerinde Genç parti, oluk gibi para akıtıyor, her mitinge ünlü sanatçılar çıkarılıyor, katılanlara kumanya paketleri lahmacun ayran dağıttı. Biraz daha mitinglerde dansöz oynatsaydı % 7,25 değil, % 10 barajını aşıp TBMM ye m.vekili gönderecekti. Genç Parti-Cem Uzan milyonlarca para harcadı. Besim Tibuk, Cem Boyner de keza çok para harcadılar. A. Davutoğlu gibi, Siyasi parti kurmak için gönül birliği fikir birliği ve birlik beraberlik ile halka dürüst hizmet vaat etmek yeterlidir. Şeffaf devlet anlayışı ile yola çıkmak vatandaşı da inandırmak önemli olduğunu idrak edemediklerinden mi seçim kazanamamış sayılmalılar?

Dünya Bankası,IMF, Katar, BAE kredileri ile ayakta kalmaya çalışan tarımı hayvancılığı olmayan, fabrikaları satılmış ülkede iktidar olsan neyi değiştirmeyi umuyorsun?