Dramı diyorum. Mostar Köprüsü, Bosna-Hersek’in Mostar şehrinden geçen, Neretva Nehri üzerinde Mimar Sinan’ın öğrencisi Mimar Hayreddin tarafından 1566 yılında inşa edilen köprüdür. Mimar Hayreddin, köprü için 456 kalıp taş kullanmış. Köprü, Neretva Nehri’nden 24 metre yüksekte 30 metre uzunluğunda, 4 metre genişliğindedir. Mostar Köprüsü, dönemine göre gelişmiş bir teknolojiyle inşa edilmiş.
1571 yılında Sokullu Mehmet Paşa’nın Mimar Sinan’a yaptırdığı Drina köprüsü ile Mostar köprüsü İki yakayı birbirine bağlamış ancak her iki yakada yaşayan Müslüman ve Hiristiyan toplumunu birbirine bağlayamamıştır. Her iki köprü Bosna Hersek hudutları içerisindedir.
Şair Can Yücel şiirinde dediği gibi, “Uzaklık, ne Asya ile Avrupa ne de Avrupa ile Afrika kıtası arasında değil, iki insan arasındaki uzaklıktır.”
Sırp soykırımı 1991-95 yılları arası öncesi Tito zamanında, iki insanın aynı mahallede çelik çomak oynayıp, aynı bölükte askerlik yaptıktan sonra birbirlerine kırdırılması olayıdır. Sırp ların Müslüman ve Hırvatları yok etme girişimi Tito’nun vefatından sonra milliyetçilik kavramı ile başlamıştır. Tito nun ölmesiyle iç savaşın başlaması gibi, aynı durum Saddam’ın öldürülmesinden sonra Irak’ta ülkenin dokusu bozulmuş ve Sunniler ile Şhiler arasında savaş başlatılmıştır.
Istanbul’a Bosna’dan gelen bir devşirme olan Sokollu, doğduğu yere ölümsüz bir eser bırakmak istemiş ve 1571’de Mimar Sinan’a “Ağlayan Nehir” adı ile anılan Drina Nehri üzerinde 11 gözlü bir köprü yaptırtmıştır. Eni 7 metreden geniş, uzunluğu 180 metreye yakın olan Drina, Mostar köprüsü ile hemen hemen aynı mimari şaheserdir. Her iki köprü kesme taş bloklardan yapılmıştır. Drina ve Mostar 1991-95 yılları arasında Bosna Hersek’te yaşanan iç savaş döneminde ciddi hasar görmüştür. Drina Köprü’süne ve köprünün olduğu Vişegard’a Saraybosna'dan bir kaç saatlik bir yolculukla, bitmek tükenmek bilmeyen tünellerden geçerek varılabilmektedir. Ağlayan Nehir olarak bilinen Drina nehri, Boşnak (Yugoslav Müslümanı) Sırp çatışmalarında kızıl kızıl akmış, öldürülen Boşnaklar bu nehre atılmıştır.
1991-95 yılları arasında Sırp mezaliminde 100 bin kişi katledilmiş. Çok sayıda toplu mezarlar halen aranmaktadır.Srebrenitsa sığınağında Sırp’lar 18 saat içerisinde 8300 müslümanı katletmiştir. Bunların % 60 ı kadın ve çocuktur.
Osmanlı ve Tito zamanında Yugoslavya’da Müslüman Hiristiyan çekişmesi olmamıştır. Osmanlının 579 yıl hüküm sürdüğü 6 ülke topraklarındaki hakimiyeti 1912 yılına kadar sürmüştür. Makedonya,Arnavutluk, Bosna Hersek ve Saray Bosna’daki cami, türbe ve çeşme kalıntıları ile Üsküp-Kalkandere’de Abdurrahman Paşa’nının hiç evlenmemiş kızları için 30 bin yumurta akı ve ağaç kabuklarıyla yaptırdığı Alaca Cami’nin, iç dekorasyon işlemesi için 7 ressamın 7 yıl uğraş verdiği bu muhteşem yapı görülmeye değerdir.
