Cülus, Arapça bir kelimedir ve 'oturmak' anlamına gelir.
Bir padişahın vefatı veya tahttan indirilmesi sırasında yeni padişahın tahta çıkma töreninden sonra Kapıkulu askerlerine ve memurlara Cülus bahşişi dağıtılırdı.
Cülus, iki türlüdür: Biri, kanunda belirtildiği gibi bir defaya mahsus verilir, diğeri ise askerlerin
ulufelerine( maaş) zam suretiyle verilmiş olurdu. Tahta çıkan her padişahın; " Kullarımın bahşiş ve terakkileri makbulumdur, derhal verilsin" suretinde bir belgeyi onaylaması gerekiyordu.
Osmanlı tarihinde ilk defa cülus bahşişi, 1389 tarihinde Kosova'da padişah seçilen Yıldırım Bayezid tarafından Kapıkulu askerlerine verilmiş ve bu usül, padişah Vahdettin’in cülusuna kadar devam etmiştir.
İlk zamanlar, yeni padişahın bir iyiliği olarak dağıtılan bu bahşişler, ilerleyen dönemlerde devlet geleneği halini almış ve cülus bahşişi almak için padişahın değiştirilmesini isteyen asker topluluğunun oluşması gibi sapmalar görülmüştür.(1)
*
TÜİK,( Türkiye İstatistik Kurumu) yıllık enflasyonu %64,27 olarak gösterdi. Oysa ekonomistlerden oluşan 'ENAG'(Enflasyonu Araştırma Grubu) ise yıllık enflasyonu % 137,5 olarak hesapladı.
Memur ve emeklilerin Ocak ayında alacağı maaş zammı da TÜİK verilerine göre hesaplandığı için, memurlara %16,4 , emeklilere ise %15,4 maaş zammı verilecekti.(2)
Ancak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın herkese %25 maaş artışı verileceğini açıklaması ve 1 gün sonra % 5 daha artış yaparak zam oranını %30'a çıkarması, en düşük emekli maaşının 5500 TL olduğunu mujdelemesi, zihnimde 'Cülus'u çağrıştırdı.
Emeklilerin yeni aylıklarının asgari ücretin (8506 TL) ve açlık sınırının(8130 TL) çok çok altında kalması emeklileri hüzünlendiriyor.
Gençliklerinde devlete hizmet eden emekliler, yaşlılıklarında rahat ve huzur içinde yaşamak istiyorlar.
TÜİK'in sihirbazlık yaparak enflasyonu düşük göstermesi devlet ciddiyetine yakışmıyor.
Enflasyonu düşük göstererek memur ve emeklilerin alması gereken gerçek maaşa engel olan TÜİK, sonunda tüy dikti!.
Hayatlarının son demlerinde evine et, süt, yumurta, peynir ve meyve alamayan; dengeli beslenemediği için hasta olan;
aybaşını getiremeyen; torunlarına bayram harçlığı veremeyen;
çay ve kahve parası vermemek için bir arkadaşıyla kahvede sohbet edemeyen;
evine bir gazete alamayan;
misafir kabul edemeyen 10 milyon emeklinin onuruyla oynanmamalıdır...
Devlet yetkilileri bir kez daha düşünerek emekli maaşlarını en az asgari ücret seviyesine çıkarmalıdır.
Asgari ücretin bile çok çok altında maaş vermek; emeklileri gözden çıkarmak ve ölüme sevk etmektir.
Emeklilerin sağlık, ulaşım, gıda, ısınma giderleri ücretsiz olmalıdır.
Emeklilerden ilaç katkı payları alınmamalıdır.
Geçen gün annem için doktora yazdırdığım tansiyon ilaçlarından eczacı, 90 TL katkı payı istedi ve şaşkınlık yaşadım.
Yurtdışında yaşayan emekliler, başka ülkelere turistik seyahatler yaparken, kendi emeklilerimizin ise, "Aybaşını nasıl getireceğm?, " Evimi nasıl geçindireceğim” diye kara kara düşünmemesi gerekiyor.
Emeklilerin ve çalışanların insan onuruna yakışır şekilde yaşaması için gerekli olan maaş artışını, sanki yeni tahtta oturan bir padişahın dağıttığı 'cülus' bahşişi gibi arttırması kabul edilemez.
Emekliler ve çalışanlar, hayat standardını koruyan, insan gibi yaşamasını sağlayan maaş artışını istiyor.
Umarım, emeklilerin istekleri dikkate alınır ve seçim öncesinde maaşları gerçek anlamda artar.
Aksi takdirde Maliye Bakanı Nurettin Nebati'nin gözleri ışıldarken emeklilerin gözlerinin feri sönecek ve ölüme daha çabuk gidecekler.
Kaynak:
(1)- Wikipedia.org
(2) 5 Ocak 2023 tarihli Sözcü gazetesi.
Suriyelilere sağlanan her türlü yardım, kendi yurttaşlarımıza da sağlanmalıdır,
