ÜLKEMİZİN her bölge ve yöresinde insanlarımızın kendine özgü konuşma şekilleri, şiveleri var, Edirne’den, Kars’a Muğla’dan Hakkari’ye kadar değişkenlik gösteren konuşma şekillerini ise gün geçtikçe yeni neslin anlaması zorlaşıyor.
Özellikle büyüklerimizden duymaya alıştığımız ve duyduklarımıza ancak şaşkınlıkla baktığımız şivelerde bugün Muğla Şivesi’ne değinmek istedik. Yarında Muğla ve yöresindeki geleneksel şive ile örneklenen bir konuşma yayınlayacağız.
Hindi = Şimdi
Ende = Bu;Şu;O
Zıvıtmak = Cıvık Hale getirmek.
Geren = Guney Ege bolgesinde deniz borulcesine verilen ad.
Höle = Şöyle
GIRAN GiRESiCE=SOYUN SOPUN KURUSUN
GÜCÜLE= HENUZ SIMDI
zAPIRAMAK=KOŞMAK
ŞIVKITMAK=ETKISIZ HALE GETIRMEK;DOVMEK
BULDUKCA BUSRAMAK=YETINMEMEK
BATIRINLA BITEN KELIMELER = NAPIPBATIRIN GIDIBATIRIN GELIBATIRIN
GÜRDÜSMEK=KURNESMEK=GÜRESMEK
BÜVETDELEN=TARLALAR SULANINCA ORTAYA CIKAN KISKACLI BOCUK DIGER ADI DANABURNU
GORTLANGOZ = SALYANGOZ
KÖYGÖÇÜREN = KERTENKELE CINSI (SULEMANCIK)
ıvu ve ıvusaa = RICA YADA ISTEK EKI Or: PENCEREYI KAPADIVUSA
GORK TAVUK=YUMURTANIN USTUNE BASAN CIVCIV CIKMASINI BEKLEYEN ANA TAVUK cok pis daliyo adama
BIYON=BIR KERE
SüSE= YOL
GOŞU=KOMŞU
YAAŞANMA = BOŞ DURMA & SUS KONUŞMA
GANIK = SÜRAHİ
SU SULAMAK=BAHÇE SULAMAK
DIĞAN = TEFLAON OLMAYAN TAVA
GRANLAMAK = YANINDAN GEÇMEK
YÜREK YAVII OLMAK = TELAŞLANMAK
EMME = AMA LAKİN FAKAT
SÖĞKENMEK = UZANMAK
MATIFLAMAK = SASIRIP,ELI AYAGI DOLANMAK BUNAMAK
TÜNGÜMEK = ZIPLAMAK
BITIRAK = DIKEN TURU
FASİLLE = FASÜLYE
GABIKLI=YABANCI;CAVUR
YARGIN=SIRT
SIRT=ÜST BAŞ.KIYAFET
OKARI=YUKARI
GIYI=YANI
FORTUM=HORTUM
PİSGEVİT= BÜSKÜÜT = BİSKÜVİ
PEŞKİR = HAVLU
GAYFA = KAHVE
BABIÇ = PABUÇ
LAYLON=NAYLON
ZABALA=SABAHLEYIN
AŞAMLA=AKŞAMLEYIN
NAHALAA=NASIL
BUNDAN KELLI=BUNDAN SONRA
FIYDIRMAK = FIRLATMAK
GO ILE BITEN FIILLER= DURAGO;YIYEGO;GIDEGO;
YANI DURUVER;YIYIVER;GIDIVER
ÇÖÖDÜRMEK=İŞEMEK
AYKIRLAMAK=BİR YÖNE GİTMEK(HORA AYKIRLAVDI)
İHİ BAKBİ=BAKARMISIN??
BADILCAN=PATLICAN
TOMAT=DOMATES
İLAANAA=LAHANA
PIRANNSAA=PIRASA
İLEMAN =LİMON
BÜVET=TARLA SULAMADA SUYUN YONUNU DEGISTIREK ICIN KURULAN SET
GÖTÜÜVEREN = GÖTÜRÜVEREM
ÖDÜ SIDMAK = ÖDÜ KOPMAK
UNİ LEEE=O NE LEN
ÜNLEMEK=SESLENMEK
COK HORA GEÇTİ = COK MAKBULE GEÇTİ
BARDAŞ GURMAK = OTURMA ŞEKLİ
TOKURDAK TOKURDAK=PEŞİ SIRA
CIRIK=YENİ CİBİ(CİVCİV)
AYAANAA=ŞAŞIRMA İFADESİ
DURAKTA DURAR MISIN?=DURAKTA DURUR MUSUN?
APOLLO-APARLO=HOPARLÖR
SERTMEK=GEZMEK
ELLEM = GALİBA SANIRSAM GİBİ BİŞEY
ZAAR = GALİBA
SOMATINI SIKMAK = BOĞAZINI SIKMAK
ZİVZİVLEMEK = ZİNGİLDEMEK = GEZİP DURMAK
DAKIŞTIRMAK = KOVALAMAK
HUNA BAKSAAAA LEEE
AKYÜZ YUKARI = SIRTI YERDE YUKARI BAKMA POZİSYONU
ÇIMKI = İNCE DEĞNEK
HAYIT = SAPAN YAPMA AMACIYLA KULLANDIĞIM AĞAÇ
NACAK = BALTA
BUYMAK = ÜŞÜMEK
OCAĞIN ANNACINDA = OCAGIN YANINDA
SU SULAMAK = TARLA SULAMAK
IRGALAMAK=ALAKADAR ETMEK.ILGILENDIRMEK
YARGINII ÇİNEVSEE = SIRTIMIN ÜSTÜNE ÇIK AYAKLARINLA MASAJ YAP
OKUNTU=DAVETIYE
CILDIRIK = SERCE
BÖĞÜ = ÖRÜMCEK
GARABASLARIMA GELEN = AH BU BASIMA GELEN
ALAMA = AVUC ICINI DOLDURACAK BUYUKLUKTE TAS
BOZÇALAMAK = HAFIF KARISTIRARAK PISIRMEK
ÇEMRELEMEK = ETEKLERİ BELE DOLAMAK
DANGIRAMAK = YUKSEK SESLE KONUSMAK
GANIRMAK = EĞMEK BÜKMEK
SAKIRAMAK = TİTREMEK
ŞIVKITMAK = DÖVMEK
GIVCINMAK = YERINDE DURAMAMAK
GİDİŞMEK = KAŞINMAK
İLEĞEN = LEĞEN
GAP-KACAK = TABAK ÇANAK
AAŞAMOTU = AKSAMUSTU
ÇUVEŞ = GÜNEŞ
ANÇA = ALIN
AKIRBA = AKRABA
AKİDEŞ = ARKADAŞ
TÜNGÜMEK = ZIPLAMAK OYNAMAK
ŞİRRETLİK ETMEK = BİR İNSANA KÖTÜLÜK YAPMAK
ÖÖKÜNMEK = DERT YANMAK
HÖRSELENMEK = SAKARLIKLA ORTALIĞI DAĞITMAK
GIPCIK = TEZ CANLI
GIRLENT = DÖŞŞEK YASTIK
BELLEMPE = YARIYA KADAR
ENERİM OLSUN = ŞART OLSUN
GUYRUKLU = AKREP
GALLEN = TAMAMEN
LAPIR = RAPOR (DOKTOR LAPIRI)
BALAMPIRT = PALAMUT
İLEŞBER = RENÇBER
ÇİRTERMEK = BACAKLAR AÇIK BİR ŞEKİLDE ÇÖMELMEK
ÇEMKİRMEK = AGIZ DALASI YAPMAK
GANERE = BOŞ İNSAN
CAYIRAMAK = KAYBOLMAK = KOŞARAK GİTMEK
IIRAMATLI = RAHMETLİ
GEZİN GELİN = YİNE BUYRUN GELİN
VER ETMEK(VER ETTİ KAFASINA KAFASINA) = VURMAK
TAVIRIYA = ORAYA
OTE BERI = IHTIYAC,IVIR ZIVIR
VERE = HEP
sivrtçek = kalem traş
çimmek=yüzmek,yıkanmak
çokaşmak =toplanmak
tiğsirmek = hapşırmak veya (bir bitkinin filizlenmesi )
sıltarmak = somurtmak
akyüz okarı diktirmek = ters getirmek
ısıra = sıra otu (dere otu)
urufsıktı olmak:depresyona girmek
Böön aporladan ünlediler = (Bugün hoparlörden ilan ettiler)..
" AGUSTOSTA EKILEN DARIDAN
BEYI OLMAYAN ARIDAN
KOCASINDAN SONRA KALKAN GARIDAN
HAYIR GELMEZ! "'
