Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın ihale ile hazırlattığı ve 6.12.2016 tarihinde onayladığı Gökova Doğal Sit Alanları Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu’nun onayının ve bu rapor doğrultusunda  Gökova Doğal Sit Alanlarının koruma statülerinde yapılan değişikliklerin iptal edilmesi için dilekçe verildi. İptal talebi yalnızca Gökova ile sınırlı tutulmayıp, tüm Muğla ve Türkiye genelinde yapılan hazırlatılan Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporların onayının ve bunlara bağlı olarak yapılan doğal sit statü değişikliklerinin de iptali istendi.  Gökova Ekolojik Yaşam Derneği ve Akdeniz Yeşilleri Derneği'nin imzaları ile gönderilen dilekçeye Gökova, Muğla ve Türkiye genelinde 41 örgüt destek verdi.

 

Bakanlığın 4 yıldır kamuoyundan gizlediği ve nihayet ortaya çıkan Muğla Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu’nun Gökova ile ilgili bölümü daha önce  MUÇEP Gökova Meclisi tarafından incelenerek bir değerlendirme raporu kamuoyu ile paylaşılmıştı. Değerlendirme raporunda, Bilimsel Raporun hazırlanış sürecinde ortaya çıkan ulusal ve uluslararası mevzuata aykırılıklar yanında Raporun bilimsel etik ve yeterlilik açısından da yetersiz bulunduğu bulgulara yer verilmişti.  Bu değerlendirme raporunun yayınlanmasından çok kısa bir süre sonra Sayıştay da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2019 Yılı Denetleme Raporu’nu yayınladı. Sayıştay’ın Raporunda da Türkiye genelinde hazırlatılan tüm Doğal Sit Alanları Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporlarının mevzuata aykırı olduğu saptanmıştı. 

 

Dilekçe metni şöyle:

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı - Ankara                                                       2.11.2020

Konu: Gökova Doğal Sit Alanları Ekolojik Temelli Araştırma Raporu’nun onayının iptal edilmesi

 

Bakanlığınız tarafından hazırlatılan Muğla Doğal Sit Alanları Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu’nun Gökova bölgesi ile ilgili bölümü Muğla Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’nun 1.11.2016 tarih ve 59 sayılı kararı, 6.12.2016 tarihli Bakan oluru ile kabul edilmiştir.

 

Kabul edilen bu rapor doğrultusunda Bakanlığınız tarafından Gökova bölgesinde Doğal Sit Alanlarının koruma statülerinin tanımları ve koruma dereceleri değiştirilmiştir. Bu bağlamda Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesinde daha önce 1. Derece Doğal Sit Alanı statüsünde iken korunması gereken alanlarda yapılan değişiklikler sonucunda artık inşaatlar ve yatırım faaliyetleri yapılabilmekte, uluslararası sözleşmelerle koruma altında olan flora ve faunanın korunması mümkün olamamaktadır.

 

Raporun onaylanmasından itibaren Anayasal Bilgi Edinme Hakkı kapsamında yurttaşlar olarak ulaşmaya çalıştığımız bu raporu ne yazık ki görme imkânımız olmadı, BİMER üzerinden yapılan başvurulara Bakanlığınız tarafından olumlu cevap verilmedi. Nihayet dört yıl sonra Datça’da açılan bir dava bağlamında mahkemeye ulaştırılan raporun kopyasının davacı taraflar tarafından kamuoyu ile paylaşılması ile raporu inceleme imkânı edindik.  Muğla Çevre Platformu Gökova Meclisi raporla ilgili bir değerlendirme yaparak kamuoyu ile paylaştı.

 

Diğer yandan Sayıştay’ın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2019 Yılı Denetleme Raporu’nun yayınlanması ile Muğla Doğal Sit Alanları Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu’nun hazırlanış sürecinde meydana gelen mevzuata aykırı noktaları da inceleme imkânı bulduk.

 

Bilimsel Raporda doğal sit alanları statü değişikliklerinin bilimsel gerekçelere dayanması gerektiği belirtilmesine rağmen Muğla Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’nun Bakanlığınızca onaylanan Muğla İli Doğal Sit Alanları statü değişikliklerini herhangi bir yeni bilimsel çalışmaya dayanmadan revize ettiği anlaşılmaktadır. Doğal sit statülerini belirleyen idari kararın bilimsel temelli olarak düzenlendiği kabul edilen Rapora dayanması gerekirken, tersine Raporun idari karara göre revize edildiği görülmektedir. Bu da raporun bilimsel veri ve esaslara dayandığı kabulünü geçersiz hale getirmektedir. Ayrıca görüşü sorulan Muğla Büyükşehir Belediyesi’nin görüşü gelmeden karar alınmıştır.

 

Sayıştay’ın Raporu’nda da bulgulandığı gibi, dört mevsim kurallarına uygun fotoğraflama ve arazi çalışması yapılmadığı gibi farklı projelerde ayni kişiler usulsüz şekilde raporları imzalamış ve proje ekiplerinde çalışmalara katılmadan raporların imzalandığı tespit edilmiştir. Bilimsel etikle bağdaşmayan, teknik şartnameye aykırı, intihal denebilecek, kamuyu ve devleti kandırmaya yönelik somut uygulamalar tespit edilmiştir. Ancak kamu görevlileri bu usulsüzlüklerle ilgili mevzuatta belirtilen yaptırımları uygulamadığı gibi  onaylayarak  usulsüzlüğün büyümesine neden olmuşlardır.

 

Talep:

 

Gökova Ekolojik Yaşam Derneği olarak,  bölgemizde faaliyet gösteren ekte listesi yer alan sivil toplum örgütlerinin katılımı ile gerek Sayıştay’ın raporu, gerekse Muğla Çevre Platformu Gökova Meclisi’nin raporlarını birlikte değerlendirerek; ulusal ve uluslararası mevzuata aykırı, bilimsel ve yöntemsel eksiklikler taşıyan birçok nokta içermesi nedeni ile Bakanlığınızın Gökova Doğal Sit Alanları Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu’na verdiği onayın ve bu rapora dayandırılarak Gökova Doğal Sit Alanlarının koruma statülerinde yapılan değişikliklerin iptal edilmesini;

 

Gökova Doğal Sit Alanları Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu, Muğla Doğal Sit Alanları Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu çerçevesinde hazırlanan bir alt rapor olduğu, dolayısıyla Gökova Raporu bağlamında belirlenen eksikliklerin Muğla genel raporu için de aynen geçerli olduğundan, Muğla Doğal Sit Alanları Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu’nun da onayının iptalini ve bu rapora dayandırılarak Muğla İli Doğal Sit Alanlarının koruma statülerinde yapılan değişikliklerin de tümden iptal edilmesini;

 

Sayıştay Raporunda belirtilen bulgular, ülke genelinde hazırlatılan tüm Doğal Sit Alanları Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporlarını kapsadığından, ülke genelinde hazırlatılan Doğal Sit Alanları Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporlarının kabullerinin ve onlara bağlı olarak Doğal Sit Alanlarında yapılan statü değişikliklerinin de tümden iptal edilmesini, bu raporlara dayanarak yeni doğal sit alanı kararları alınmamasını;

 

Doğal Sit Alanları ile ilgili Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporunun ekte sunulan değerlendirme raporundaki eksiklikler giderilerek; halkın katılımının, şeffaflığın, bilimsel yeterliliğin, ulusal ve uluslararası mevzuata uygunluğun sağlanarak koruma esaslı olarak yeniden hazırlanmasını talep ediyoruz.

Saygılarımızla,